To begin with, it's all about 'feelings'

Tôi không nhớ chắc có phải cái anh chàng Joe hóm hỉnh nói tiếng Việt như người Việt ta không nhưng có lần trong một cuộc phỏng vấn trên tivi, khi được hỏi từ tiếng Việt nào thích nhất, một anh nước ngoài đã trả lời ngay không một giây suy nghĩ: “Tôi tâm đắc nhất từ thấm thía”.

Tôi giật mình. Vậy là chính tôi còn không có cho mình một từ tiếng Việt tâm đắc, đừng nói chi đến tiếng Anh. Tôi vỡ ra rằng anh chàng này giỏi tiếng ta vì anh “cảm” được nó. Cũng như một người ca sĩ nếu không cảm được bài hát sẽ chỉ hát đúng nốt, đúng nhịp mà thôi.

Cho đến bây giờ thì một trong những từ tiếng Việt tôi thích nhất là giận. Có lẽ một phần vì tôi thấy thật khó có thể chuyển tải từ này trong tiếng Anh với một “lương tâm” nhẹ nhõm. Việc gì cũng có nguyên do của nó. Tôi tự giải thích rằng người phương Tây nói chung ít có cái cảm xúc này – giận. Có gì không vui hay buồn lòng họ luôn nói ra. Bởi vậy trong từ điển sử dụng của họ có lẽ không có từ này. Hoặc có nhưng không thật sát nghĩa và họ rất ít phải dụng đến. Cũng như họ quen sống với nhau không hôn nhân nên có hẳn từ partner để chỉ đối tượng sống chung (hy vọng bạn không gọi là đối tác :’)), trong khi đó tôi vẫn chưa tìm được một danh từ tương ứng trong tiếng Việt, chỉ thấy người Việt mình nói chung sống như vợ chồng.

Cảm nhận ngôn ngữ là điều rất quan trọng, mà việc này chỉ có thể nếu nắm được bối cảnh sử dụng cụ thể của từ, ngữ. Hy vọng một ngày nào đó tôi sẽ nghe được một người Anh nói chữ “giận” vẫn luôn làm tôi lúng túng kia.